Amor fati is een Latijnse uitdrukking die ‘liefde voor het lot’ betekent, liefhebben wat onvermijdelijk is.

Het is ongeveer een jaar geleden dat ik mijn laatste blog schreef. Ik heb een heel slecht jaar achter de rug. Genoeg om over te schrijven, zou je denken. Hoewel ik vaak de behoefte voelde om te schrijven, kwam er geen letter uit mijn vingers.

Voor velen was 2020 natuurlijk geen pretje. Covid-19 kwam in ieders leven en de wereld stond (en staat) op zijn kop. Hoewel we hoopten dat de ellende van zo’n nieuw virus slechts van korte duur zou zijn, was niets minder waar. We zijn inmiddels een jaar verder en de wereld zit nog steeds op slot, de paaltjes zijn opnieuw geslagen. Met alle beperkende maatregelen die al geruime tijd duren, zijn ‘we’ het meer dan zat. We willen geen pubers meer de hele dag thuis, we willen uit eten, terrasjes pakken, naar de film, de kroeg, de sauna, gezellig langs het sportveld staan, naar de yogales en dansjes doen bij concerten. Maar vooral ook willen we weer kunnen knuffelen, dichtbij mensen kunnen zijn en het leven terug dat we zo lief hadden voordat COVID-19 zijn intrede deed. We willen niet de straat uitlopen op weg naar supermarkt en wéér denken “oh, mondkapje vergeten”. We willen van die mondkapjes af, we willen ons leven terug. We willen vooral niet ‘het nieuwe normaal’, maar het ‘oude gewoon’.

Toch zal het ‘oude gewoon’ nooit meer worden zoals het was. In 2020 veranderde alles. Ik kan me niet herinneren dat er zóveel tegenslag en verdriet in zo’n korte tijd was. Het eerste weekend van januari begon de rampspoed al. Ik had mijn man een weekendje weg gegeven voor zijn verjaardag, maar hij werd ziek. Niets ernstigs, maar het tripje viel toch wat in het water. Vervolgens brak hij op de eerste dag van onze wintersportvakantie zijn sleutelbeen en brachten we de rest van de week door in het hotel. Gelukkig konden de kinderen met mijn broer en schoonzus wel de pistes op. In mijn eentje reed ik het heel stuk vanuit Oostenrijk terug naar huis, wat voor mij wel weer een overwinning was.

Het voorjaar verliep verder rustig, tot ik begin mei hoorde dat mijn vader ziek was. Hoewel aanvankelijk niet direct duidelijk was hoe ernstig het was, voelde ik gek genoeg direct dat het foute boel was. Hij was immers nooit ziek. Al snel bleek dat hij kanker had en de prognose was uitermate slecht. Opeens bevond ik mij in een onwerkelijke situatie met een vader die in een paar dagen tijd doodziek was. Na een chemokuur knapte hij wat op, maar begin september was ik aanwezig bij een gesprek met zijn arts, waarbij de mededeling kwam dat hij niets meer voor mijn vader kon betekenen. Mijn vader ging dood en ik had dat in mei al aangevoeld. Uiteindelijk overleed hij drie weken later.

Toen het verlies van mijn vader enigszins geland was, naderden de feestdagen. Eerst de dag waarop mijn ouders vijftig jaar getrouwd zouden zijn en vlak daarna kerst en oud en nieuw. Allemaal dagen waar mijn vader zó van hield en wij het vanaf nu zonder hem moesten doen. In de periode voor kerst kregen mijn man en dochter COVID-19, dus zaten we thuis in quarantaine, ieder op zijn eigen kamer. Mijn schoonmoeder was ook besmet geraakt en kon daarom niet komen met kerst. Ze krabbelde daarna gelukkig wel wat op, maar echt fit werd ze niet. Ze viel af en toe en had geen eetlust. De situatie werd steeds zorgelijker, tot ze half januari in verband met verkeerde bloeduitslagen naar het ziekenhuis moest. Als snel ging het bergafwaarts, haar hart faalde. Na een paar weken ziekenhuis werd ze naar een hospice in Leiden gebracht, waar ze half februari overleed. Vier en een halve maand na de dood van mijn vader, was ik dus wederom een uitvaart aan het regelen. Het is maar goed dat je dat niet van tevoren weet.

Ik heb de afgelopen 13 jaar gemerkt dat er in iedere heftige situatie bij mij een bijzonder mechanisme in werking treedt. Alsof ik een knopje heb dat ik dan indruk. Mijn overlevingsmodus gaat aan. De emoties gaan op slot, ik wil en moet sterk zijn voor anderen en ik zet mezelf op de achtergrond. Controle houden, overleven en vooral niet instorten. Ik kan dat goed, maar het kost bakken energie en vraagt veel van me. Ook komen de emoties na afloop er niet uit in de vorm van tranen, maar ze spelen zich af in mijn hoofd. Ik trek me terug, heb minder behoefte aan contact en word moe, heel moe. Hoewel het vaak stom en ongemakkelijk voelt dat ik niet huil, heb ik geprobeerd te accepteren dat het zo werkt bij mij en dat dat oké is. Iedereen verwerkt emoties op een andere manier. Omdat ik mij na de dood van mijn vader wel degelijk ‘anders’ voelde en ook fysieke klachten kreeg, heb ik hulp ingeschakeld van een holistische fysiotherapeut en lifestylecoach. Ik zag ook wel in dat er iets moest gebeuren en praten met iemand die jou verder niet kent helpt mij enorm goed.

Om terug te komen op de titel van deze blog, dat is best een ingewikkeld iets. ‘Amor fati’, liefde voor het lot. In mijn ogen betekent dat het beste maken van een situatie, ongeacht wat deze is. Een levenshouding aannemen waarin je alles wat er in je leven gebeurt beschouwt als goed, ook lijden en verdriet. Het is wellicht de grootste uitdaging die er bestaat en toch probeer ik er zo in te staan. ‘Shit happens’, het hoort erbij en je moet er maar gewoon mee dealen.
Het lot niet alleen verdragen, maar ook omarmen. En juist dat laatste is natuurlijk hartstikke moeilijk. Waarom zoveel ellende achter elkaar? Waarom twee lieve naasten zo kort achter elkaar overleden? Wat moet ik daar in omarmen? Hoe kan ik daar iets positiefs in zien?
Toch heeft het me ook mooie dingen gebracht. Het heeft bepaalde contacten met familie en vrienden versterkt en hechter, intenser gemaakt. Enerzijds kwamen steun en lieve woorden/gebaren soms uit onverwachte hoek en anderzijds heb ik me verbaasd over het onvermogen van sommigen om met mijn situatie om te gaan. Van sommige mensen hoorde ik tijdens de ziekte van mijn vader niets, maar toen hij dood was kwam er opeens wel reactie. Ik heb me daarover verbaasd, me eraan geërgerd ook. Zelfs als je niet weet wat je moet zeggen tegen iemand, zeg dát dan, maar blijf niet zwijgen. Laat weten dat je er voor de ander bent, dat je aan iemand denkt. Wees empathisch.

Door alles wat ik afgelopen jaar heb meegemaakt, weet ik beter welke mensen belangrijk voor me zijn. Die contacten zijn alleen nog maar mooier en intenser geworden. Dat zit ‘m soms in mooie gesprekken, maar ook in kleine gebaren als een kaartje, een berichtje of bloemen die ik bezorgd kreeg.
Verder heeft de combinatie van COVID-19 met alle andere ellende ervoor gezorgd dat ik nog meer geniet van kleine dingen, van buiten zijn, van de natuur, van een mooi boek of mooie muziek. Genieten van het leven met een paar fijne mensen om je heen, meer is er eigenlijk niet nodig…